Basic HTML Version
Ρν 1932 παίδεηαη ζηνπο θηλεκαηνγξάθνπο ε πξψηε έγρξσκε ειιεληθή ηαηλία, «Ν αγαπεηηθφο ηεο
βνζθνπνχιαο», πνπ ήηαλ βνπθνιηθφ δξάκα, ζε ζελάξην θαη ζθελνζεζία Ζιία Ξαξαζθεπά θαη
πξσηαγσληζηέο ηνπο Γεκήηξε Ξαπακηραήι, Θαίηε Ιακπξνπνχινπ, Αλδξέα Φηιηππίδε, Πηέιια Γεσξγηάδε,
Σξηζηφθνξν Λέδεξ θ.ά. Υζηφζν, ε πξψηε (ρξνλνινγηθά) έγρξσκε ειιεληθή ηαηλία είλαη νη
«Ξξσηεπνπζηάληθεο πεξηπέηεηεο» ζε ζελάξην Ζιία Ιπκπεξφπνπινπ θαη ζθελνζεζία Γηάλλε
Ξεηξνπνπιάθε. Ζ επεμεξγαζία ηεο ηαηλίαο θξάηεζε αξθεηά, κε απνηέιεζκα λα θπθινθνξήζεη ζηηο
αίζνπζεο δεχηεξε, κεηά ηνλ «Αγαπεηηθφ ηεο βνζθνπνχιαο».
Ρα ρξφληα ηνπ πνιέκνπ θαη ηεο θαηνρή
δελ αθήλνπλ πεξηζψξηα εμέιημεο ζηνλ ειιεληθφ
θηλεκαηνγξάθν, έδσζαλ φκσο ην πιηθφ θαη ηα ζέκαηά ηνπο ζηνπο ζελαξηνγξάθνπο θαη ηνπο ζθελνζέηεο
ηνπ κεηαπνιέκνπ. Ν δεχηεξνο παγθφζκηνο πφιεκνο ηειεηψλεη ην 1945, αιιά φρη γηα ηνπο έιιελεο. Πηελ
ηαξαγκέλε επνρή πνπ αθνινπζεί απφ ηα Γεθεκβξηαλά κέρξη ην ηέινο ηνπ εκθχιηνπ, νη ηαηλίεο πνπ
γπξίδνληαη είλαη πνιχ ιίγεο. Ξνιινί θαιιηηέρλεο ηαιαηπσξνχληαη κε δηψμεηο, θπλεγεηά θαη εμνξίεο.
Θαλνληθή θηλεκαηνγξαθηθή παξαγσγή μεθηλάεη ηε δεθαεηία ηνπ 50. Ν θηλεκαηνγξάθνο ραξάδεη κηα
ζηαζεξά αλνδηθή πνξεία θαη ηξαβάεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ θνηλνχ πνπ δηςαζκέλν γεκίδεη ηηο αίζνπζεο.
Γπξίδνληαη θηικ φισλ ησλ εηδψλ θαη γίλνληαη κεξηθά απίζηεπηα ξεθφξ εηζηηεξίσλ.Tελ δεθαεηία ηνπ 50 θαη
σο ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ ’60 ν ειιεληθφο θηλεκαηνγξάθνο ραξάδεη αλνδηθή πνξεία θαη κεγαιψλεη
ην ελδηαθέξνλ γηα ηα εγρψξηα θηικ πνπ θαζξεθηίδνπλ ηελ ζχγρξνλε δσή. Ρν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ
θηικ σζηφζν ήηαλ κεινδξάκαηα.
Ν ειιεληθφο θηλεκαηνγξάθνο ηνπ 50 θαη ηνπ 60 ιεηηνχξγεζε σο «ε ηειεφξαζε» ηεο επνρήο ηνπ θαη
ππήξμε έλα άθξσο επηδξαζηηθφ ΚΚΔ. Νη ειιεληθέο ηαηλίεο θαζξεθηίδνπλ, άιινηε έκκεζα θαη δηαθξηηηθά,
άιινηε άκεζα θαη ζπλεηδεηά, ηνλ κεηαπνιεκηθφ εθζπγρξνληζκφ ηεο ρψξαο, απερψληαο ηελ απφηνκε
κεηακφξθσζε ηεο λενειιεληθήο θνηλσλίαο απφ αγξνηηθή ζε αζηηθή. Κεηνπζηψλνπλ ζε εηθφλεο ηα ήζε,
ηηο αληηιήςεηο, ηηο λννηξνπίεο, ηηο ζπκπεξηθνξέο, ηα φλεηξα θαη ηηο αγσλίεο κηαο Διιάδαο
ηαιαηπσξεκέλεο απφ ηνπο πνιέκνπο θαη εμαληιεκέλεο απφ ηε θηψρεηα, πνπ βηάδεηαη λα εγθαηαιείςεη ην
νδπλεξφ παξειζφλ ηεο θαη λα ελζσκαησζεί ζηνπο θφιπνπο ηνπ δπηηθνχ πνιηηηζκνχ. Κέζα απφ ηελ
επηθξάηεζε ηεο αθέιεηαο, ηνπ ηπραίνπ, ησλ παξεμεγήζεσλ θαη ησλ κηθξνθαηεξγαξηψλ ησλ εξψσλ ν
θηλεκαηνγξάθνο εμσξαΐδεη ηηο θνηλσληθέο εληάζεηο θαη πξνβάιιεη κηα θαληαζηαθή εηθφλα ηεο
πξαγκαηηθφηεηαο, ζην πιαίζην ηεο θπξίαξρεο κηθξναζηηθήο ηδενινγίαο, πνπ πξνζπαζεί λα θαηαξγήζεη –
ηνπιάρηζηνλ θηλεκαηνγξαθηθά– ην ράζκα κεηαμχ πινπζίσλ θαη θησρψλ θαη λα πξνηείλεη ηελ επθνιία
αλεχξεζεο ιχζεσλ ζε θάζε ηχπνπ πξφβιεκα.
Κέζα ζε απηφ ην θνηλσληθφ, νηθνλνκηθφ θαη πνιηηηθφ πιαίζην, ν δξακαηηθφο ειιεληθφο θηλεκαηνγξάθνο,
ζηελ πεξίνδν ηεο αθκήο ηνπ (1950-1960), έρεη κεγάιε απήρεζε ζηα κηθξναζηηθά θαη αγξνηηθά
ζηξψκαηα ηεο επνρήο ηεο κεηεκθπιηαθήο Διιάδαο θαη ιεηηνπξγεί ζαλ «παξεγνξηά» ησλ καδψλ ζην
πεδίν ησλ επθαηξηψλ. Νη θησρνί ήξσεο ησλ ιατθψλ ζηξσκάησλ, πνπ πξσηαγσληζηνχλ ζην κειφ,
παξακέλνπλ ηίκηνη επηιέγνληαο ηελ εξγαζία απφ ηελ έθθπιε δσή ησλ πινπζίσλ θαη ηελ πξνζαξκνγή ζηε
λέα πξαγκαηηθφηεηα απφ ηελ εμέγεξζε ρσξίο λφεκα πξνο απηήλ. Πην ειιεληθφ κειφ, κέζα απφ ηελ
θπξηαξρία ηνπ ηπραίνπ θαη ηεο κνίξαο, επηρεηξείηαη ε παξάθακςε ησλ ηαμηθψλ δηαπινθψλ θαη ε
δπλαηφηεηα χπαξμεο δηθιείδσλ αζθαιείαο εμαηηίαο ηεο απνπζίαο επθαηξηψλ πινπηηζκνχ ζηε λέα
θαηάζηαζε πξαγκάησλ. Ρν ζχλνιν ησλ δηθιείδσλ απηψλ εληνπίδεηαη ζηνλ ηνκέα ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη
ηνπ έξσηα. Kαηά ζπλέπεηα, ε αιιειεγγχε ηεο παξαδνζηαθήο θνηλσλίαο αληηθαζίζηαηαη απφ ηνλ
κηθξναζηηθφ αηνκηζκφ ηεο κεγαινχπνιεο, φπνπ νη ήξσεο επηδηψθνπλ λα «πηάζνπλ ηελ θαιή»
εληαζζφκελνη νκαιά ζην θνηλσληθφ ζχζηεκα θαη αθνινπζψληαο ηηο λέεο αμίεο. Έηζη, ε λενειιεληθή
θνπιηνχξα απνθηά ηελ ηδεαηή νκνηνγέλεηά ηεο θαη νη ήξσεο αληακείβνληαη κε ην γάκν θαη ην
επηπρηζκέλν ηέινο (happy end). Πηελ εμέιημή ηνπ απεπζχλεηαη ζε έλα νινέλα θαη πεξηζζφηεξν
κηθξναζηηθνπνηεκέλν κέξνο ηνπ πιεζπζκνχ θαη αληαλαθιά ηηο λέεο πξαγκαηηθφηεηεο ηεο δεθαεηίαο ηνπ
1960: θαηλνχξγηεο επθαηξίεο πινπηηζκνχ θαη θηλεηηθφηεηαο, παγίσζε ηνπ λένπ ηξφπνπ δσήο θαη δξάζεο
θαη αγσλία απνδνρήο ησλ αλεξρφκελσλ ζηξσκάησλ απφ ηα παξαδνζηαθά εγεηηθά ζηξψκαηα.
Απφ κηα άιιε κάζηηγα πνπ ππέθεξε ν Διιεληθφο ιαφο ην 50 ήηαλ ε κεηαλάζηεπζε. Θάζε ζπίηη είρε
ηνπιάρηζηνλ έλαλ ζηελφ ζπγγελή κεηαλάζηε. Ρελ επνρή απηή είραλ γπξηζηεί αξθεηέο ηαηλίεο κε ζέκα
ηνλ «μεληηεκφ» θαη είραλ κεγάιε απήρεζε ζην Διιεληθφ θνηλφ, γηαηί παξνπζίαδαλ κε ηξφπν γιαθπξφ ηελ
ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε φρη κφλα απηψλ πνπ έθεπγαλ αιιά θπξίσλ απηψλ πνπ έκελαλ. Απηή ηε
δεθαεηία, ε πιεζψξα ησλ δξακαηηθψλ ειιεληθψλ ηαηληψλ ήηαλ αζπξφκαπξεο.
Ζ δεθαεηία ηνπ 1960 είλαη ε δεθαεηία αθκήο ηνπ ειιεληθνχ θηλεκαηνγξάθνπ (πιεζψξα παξαγσγήο
ηαηληψλ, βξαβεχζεηο θαη αξηζκεηηθέο ζπγθξίζεηο κε δηεζλείο παξαγσγέο), ε δεθαεηία πνπ ε ειιεληθή