Basic HTML Version
και θεάματα όπως σκυλομαχίες, ενώ στη βασική δομή του
εξακολουθεί να θυμίζει αρένα.
Τούτο το στοιχείο του λαϊκού θεάματος επιμένει να επιβιώνει, παρά
τον διωγμό του από τη νεοπαγή Αγγλικανική Εκκλησία, που
χειραφετείται από τον Καθολικισμό, με τις λαμπρές τελετουργίες και
τη δαψιλή συμβολική του. Το πνεύμα των τελετουργιών διαχέεται,
ωστόσο, στις αυλικές τελετές, στις λαϊκές γιορτές, ακόμη και στην
παρακολούθηση των θανατικών εκτελέσεων, ενώ μέσα στο
σαιξπηρικό έργο θα παντρέψει, αναπάντεχα, το μπαρόκ και
πεποικιλμένο ύφος με ένα κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικό του
προτεσταντισμού, την πίστη στη δύναμη του λόγου και της
ρητορείας. Εξάλλου, φαίνεται ότι κανείς δεν σοκαριζόταν όταν μια
τραγωδία όπως ο «Ιούλιος Καίσαρ» τέλειωνε με έναν γιορταστικό
χορό ούτε όταν ένα έργο όπως η «Τρικυμία» περιείχε έναν αυλικού
τύπου χορό μεταμφιεσμένων. Δράμα, πανηγύρι, τελετουργία
διαπραγματεύονταν ακόμη, έτσι όπως το θέλησε η ιστορία, τις μεταξύ
τους σχέσεις. Ο συγγραφέας τονίζει επανειλημμένως ότι η γνώση μας
για πολλές πτυχές της εποχής, παρά την εργώδη αναδίφηση των
ειδικών, παραμένει τόσο αβέβαιη και θολή. Όσο θολό και το
πρόσωπο του Βάρδου, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα
ακόμη βασικά στοιχεία. Φυσικά, παραμένουν ακέραιες οι
εμβληματικές παραδοσιακές απορίες μας για το πρόσωπό του: ποιος
ήταν, για παράδειγμα, ο Ωραίος Νέος στον οποίον απευθύνονται τα
σονέτα; Εξάλλου, ο συγγραφέας υπογραμμίζει με μια κρυφή, θα
λέγαμε, απόλαυση τις πλέον πεζές και ωφελιμιστικές από τις
δραστηριότητες στις οποίες επιδιδόταν ο Σαίξπηρ, όπως την
ενοικίαση φόρων ή τη μανία του για απόκτηση περιουσίας. Φυσικά,
παραμένουν ακέραιες οι εμβληματικές παραδοσιακές απορίες μας
για το πρόσωπό του: ποιος ήταν, για παράδειγμα, ο Ωραίος Νέος
στον οποίον απευθύνονται τα σονέτα; Εξάλλου, ο συγγραφέας
υπογραμμίζει με μια κρυφή, θα λέγαμε, απόλαυση τις πλέον πεζές και
ωφελιμιστικές από τις δραστηριότητες στις οποίες επιδιδόταν ο
Σαίξπηρ, όπως την ενοικίαση φόρων ή τη μανία του για απόκτηση
περιουσίας. Διαχρονικός, κάποτε και ανιστορικώςως οικουμενική
παρακαταθήκη, ο Σαίξπηρ είναι αφομοιωμένος στην πολιτιστική μας
συνείδηση, στο φαντασιακό του καθημερινού μας λόγου. Από την
άλλη, καθώς είναι βαθιά σφραγισμένος από την εποχή του, μας
μεταδίδει κάτι το ανησυχητικά ανοίκειο, με όλη αυτήν τη βία, το
αίμα, την προκατάληψη, την ιδιοτέλεια, την πολιτική σκοπιμότητα,
την καταπίεση, τη λογοκρισία, τη λογοκλοπή, ή ακόμη και τις